Dagboekpassages Maj. Paessens 1 - Prinses Irene Brigade

Ga naar de inhoud

Dagboekpassages Maj. Paessens 1

In Nederland
UIT HET DAGBOEK VAN MAJOOR PAESSENS
 
Majoor AA. Paessens was commandant van Gevechtsgroep l. Deze populaire officier die eerder commandant was van de Noothoven-van Goor Compagnie, de para-compagnie van de Irene Brigade, hield gedurende de veldtocht in een exercise-book een dagboek bij. De teksten zijn in de oorspronkelijke taal gelaten en zijn wat formeel,  maar geven een goed beeld van de periode en de omstandigheden.
 
Middelburg, december 1944
 
1 december
's Ochtends 10 uur conferentie met de officieren der gevechtsgroep in de mess. Het gebruikelijke kopje koffie ontbreekt. Punt 1 op het programma is de cantine. We hebben aan zaal en de noodige en passende wandversieringen zijn aangebracht. Gebruiksaanwijzingen zullen er ook komen.
's Namiddags gymnastiek en sport voor de stijve manschappen. Lt. Roos geeft de lessen en iedereen is er van overtuigd dat een andere instructeur beter is om het wat kalmer aan te doen.
's Avonds opening der cantine. Op zwart viltachtig papier staan de gebruiksaanwijzingen voor de cantine.
"Waarom zou je niet dringen als de ruimte voldoende is?"
"Gebruik geen aschbakken, de vloer is veel groter!"
"Dit vat kost ons een dubbeltje maar een glas bier is toch een kwartje."
"t Is een gezellige avond en de dans verloopt uitstekend. Het bandje blaast zich dood a raison van 30 cigaretten per man per avond.
Geld is waardeloos, ook wij werken met cigaretten om iets gedaan te krijgen."
Midden in de dans word ik gestoord. Een burger moet vervoer hebben naar Breda. Sorry, old boy, dat gaat niet. Orders zijn orders en we mogen geen burgers meer vervoeren. "Ja, maar mijnheer, kunt U geen uitzondering maken, ik kom niet vaak!" Nadat ik hem beduid heb dat ik geen mijnheer ben maar majoor,gaat hij weg.
 
2 december
Na inname van het ochtendappèl ga ik een rond maken door het wagenpark. De voertuigen zien er vuil uit en moeten een beurt
hebben. Er is echter weinig gelegenheid voor.
Militair Gezag moet 2 wagens hebben voor evacuatie van burgers uit Middelburg.
Werklieden, die de dijk nabij Vlissingen repareren moeten 's ochtends en 's avonds worden vervoerd naar Arnemuiden. Een wagen
moet militairen van mijn onderdeel weg brengen, die met 48 uur verlof gaan. Eten moet worden vervoerd naar het detachement
in Vlissingen. De Marine te Vlissingen moet een wagen hebben. Kortom, alles wat rijdt is op de weg.
Mijn 2i/c (second in command, plaatsvervangend commandant, red.) kan nog steeds slecht loopen en doet alleen werk op mijn bureau en
wijst verzoeken van burgers om transport af.
Lt. Roos heeft een goed idee. Op een zwart bord heeft hij met witte letters geschilderd: "Firma Paessens, verhuizingen en transporten."
's Middags de normale verzoekenregen van burgers om transport. Ik laat een bord op mijn deur maken van het bureau: "Hier worden alle verzoeken om transport door burgers afgewezen." 't Helpt meteen.
't Ziekenrapport is iets waar bijna niemand meer komt. Er zijn teveel E.N.S.A.shows en dansen in Middelburg. Het schijnt dat iederen
van hoog tot laag een overmatig gebruik maakt van allerlei tabletten.
Er zijn geen dooden of gewonden en geen krijgsgevangenen gemaakt, evenmin als gisteren.
 
3 december
De eerste bezoekster 's ochtends is een dame  van de pers. Ze wil inlichtingen hebben over  het aanstaande St. Nicolaasfeest. Na een
waardige ontvangst in de mess, waarbij ze op de mooiste stoel mag zitten, vertel ik haar de details. "En publicatie mijnheer in de Vrije
Zeeuw, zoudt u dat goed vinden?" Natuurlijk, zoolang je maar geen melding maakt van "Prinses Irene Brigade" of van een onderdeel
daarvan.
's Ochtends na mijn theorie krijgstucht met  officieren wordt het programma opgemaakt. 's Namiddags een bezoek aan het detachement Vlissingen. Kapt. Post is commandant en heeft onder zijn commando de drie infanterie peletons. Hun taak is het bewaken van de dumps, waarin alle oorlogsbuit is bijeen gebracht en de regeling van het verkeer over het jaagpad. Een dubbelpost aan de zijde van Vlissingen moet het verkeer zien te ordenen, hetwelk langs het nauwe jaagpad gaat in de richting van Middelburg.
 Het jaagpad is een teer punt geweest. Lange orders met een sterrekundige onwaarschijnlijkheid de tijdstippen van eb en vloed aangaan de, moeten dienen als basis om te bepalen  wanneer het éénrichtingsverkeer aanvangt.
 Helaas hebben begeleiders van boerenkarren pasjes om op ieder moment en in iedere richting het jaagpad te mogen betreden. Resultaat  is dat kapt. Post op hooge benen staat en het verkeer niet kan beheerschen.
 De dienst in Vlissingen loopt vlot en posten doen uitstekend hun taak.
 's Avonds bespreking met de officieren over het programma van de komende week. Het is overigens een rustige Zondag.
 
4 december
Bespreking met ondercommandanten over het personeelsvraagstuk. Het afvoeren van personeel, hetwelk ongeschikt is om een operatieve taak te vervullen, is aan de orde. Gelukkig komen we tot de conclusie dat er slechts weinigen zijn die ongeschikt zijn gebleken.
Daarna gereed maken van de lijst van voorgangers voor Brussel. Een bepaald  aantal menschen kan nu en dan met 48 uur naar Brussel om daar een rustige of onrustig tijd door te brengen. Een welkome verandering van het verblijf in Middelburg. Daarna ronde door de kazerne en een bezoek aan Bde. HQ.
's Namiddags een kijkje genomen bij de training. De M.M.G.'s (medium machine gunnners red.) zijn bezig met het mechanisme val
wapen. De kennis is in het algemeen gedegen, ondanks het feit dat het in de praktijk weinig voorkomt dat er storingen optreden.
Ook vandaag geen dooden, gewonden krijgsgevangenen.
 
5 december
Na het ochtendappèl nog een laatste hand te leggen aan het St. Nicolaasfeest, het programma nog eens doornemen. Op papier zijn er geen hiaten. Het blijkt ook 's namiddags vlot te verlopen.
Te 13.00 verlaat St. Nicolaas en Zwarte Piet net schip en gaan in een carrier een korte tocht door Middelburg maken. Iedereen komt naar buiten gelopen, in een paar minuten  zien de straten zwart van de menschen. Na een moeizame worsteling met het publiek arriveert de carrier aan de cantine.
We hebben de kleuterschool van Middelburg uitgenodigd en de peuters kijken bedeesd naar de goeie sint en zingen met bevende stemmetjes "Zie ginds komt etc-" Nadat st. Nicolaas enkele kinders ontvangen heeft en nog wat liedjes gezongen zijn is het uitdeling van chocolademelk en chocoladereepen. Daarna poppenkast. Tot slot krijgt ieder kind een pakje speelgoed erin- De dag is geslaagd voor de kinderen.
's Avonds St. Nicolaas voor de groote mannen van mijn gevechtsgroep. Ook daar verschijnt St. Nicolaas en deelt geschenken uit. Kapt
Kuijpers krijgt een flesch met etiket "Bols"erop. ik krijg een reglement Krijgstucht Lt. Roos een  Duitsch Pioniersschopje met 'een
gedicht over "Miney took his fancy". Na het uitdelen der cadeau's begint de dans welke onderbroken wordt voor de tombola. 't Is een
geslaagde avond, die iedereen zal blijven heugen, speciaal de burgerij en kinders te Middelburg.
Gelukkig ook vandaag geen dooden of gewonden. Geen krijgsgevangenen.
 
6 december
's Ochtends rapport. Na het rapport gaan de officieren naar de training en ik naar het Brigadebureau voor de bespreking over het motortransport. Er wordt nog steeds te veel gereden. Verder komt het voor dat chauffeurs burgers vervoeren, welke mogelijk Duitse  spionnen zijn. Bericht komt binnen dat Duitsche spionnen in een luxe wagen rondrijden en in een ander geval gebruik hadden gemaakt van een motorrijwiel van het leger. Ik besluit meteen om weer eens een les "Security" in het oefenprogramma op te nemen.
's Middags bezoek aan het B echelon heeft een St. Nicolaasfeest georganiseerd  te Heinekenszand. Ik ben uitgenodigd om mede te rijden in een stoet tesamen met de burgemeester, 't Is een feest voor de kinders en  verloopt prachtig dankzij de talentvolle leiding
van de luitenants Zeehandelaar en van 't Hooft.
Ook vandaag geen dooden, gewonden krijgsgevangenen.
 
7 december
's Ochtends baden. Dit was een probleem is geen leidingwater meer in Middelburg ac gezien de pijpleiding kapot is. Water voor
keuken moet worden aangevoerd met de DL sche "Trinkwasser" tank. Voor de school komen twee putringen waarin iedere ochtend frisch water wordt gegooid en waaruit de manschappen water kunnen halen voor wasschen.
's Namiddags sport en veldloop. De ouden van dagen hebben moeite met om mee te komen,  maar 't zijn weer dezelfde. Overigens een weinig interessante dag.
Geen dooden, gewonden of krijgsgevangenen.
 
8 december
Na het ochtendappèl theorie M.M.G.'s (medium machine guns ofwel de Vickersmitrailleur)  Teekens en gebruik vlaggen staat op het programma. Iedereen kent de mogelijke combinatie met de gele, groene en roode vlag, weet de betekenis. Twee soldaten letten niet goed op en Lt. Lengkeek stelt ze een vraag. Natuurlijk geen antwoord. Vanavond om 6 uur bij mij melden en de 3 vlaggen meebrengen, 's Ochtends wordt verder het programma zonder eerdere storingen afgewerkt.
's Middags sport en gymnastiek. Het is in deze statische periode van belang de menschen fit te houden. Er worden balspels gedaan, afgewisseld met gymnastiek en andere spelletjes.
's Avonds om 6 uur paradeeren de twee boosdoeners in de mess. Na een kwartier met vlaggetjes te hebben gezwaaid kunnen ze weg
gaan. Volgende keer letten ze wel op.
Ook vandaag geen dooden, gewonden of krijgsgevangenen.
 
9 december
De gewone huishoudelijke diensten staan op het programma, gevolgd door een inspectie.
Leeuwen ontbreken bijna overal. De Middelburgsche meisjes hebben merkwaardig genoeg bijna allen leeuwen (leeuwen=het koperen
baretleeuwtje red.). Ik vaardig een order uit. Verlies van leeuwen is gevolg van slordigheid welke den militair niet betaamt en zal dus worden gestraft.
Eerst opnemen wat vermist is om straks controle mogelijk te maken, 't Is een lange lijst en een geweldige administratie. Alles wat verloren is moet worden betaald. Het lijkt mij een goed idee om wat extra te laten betalen maar het is tegen de voorschriften.
's Namiddags vrij voor zoover de dienst het toelaat. Het is verder een doodgewone dag.
Geen gewonden, dooden of krijgsgevangenen.
 
10 december
Het lezen van dit dagboek moet eentonig worden lezer. Er is wat men noemt in Middelburg niet veel te beleven. We maken 's ochtend de patrouilles uit welke na spertijd - 2300 uur - de stad patrouilleeren of zich nog onbevoegden of gevaarlijke elementen of spionnen op straat zijn.
Lt. Roos begint te klage: "l am fed up with this joint, l want some action" geeft niet onaardig zijn gevoelens weer.
's Middags doe ik met It. Roos een ronde door de stad voor controle op groeten, tenuen en controle op de posten in het autopark. Na een  rustige avond gaat de dag uit als een nachtkaars.
Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.
 
11 december
's Ochtends theorie over "field security" en  ondergrondsche activiteit in bezet gebied. Om  het taaie onderwerp te illustreren begin ik het verhaal van de mooie luxe wagen met de aardige chauffeuse en de 2 spionnen achterin.
't Houdt de aandacht van allen levendig ondanks de Maandagochtend stemming.
Daarna theorie mijnen. Het wemelt van mijnen en mijnenvelden vermengd met boobytraps in Zeeland. Daarna theorie over wachten en posten en brengen van de militaire groet.
's Middags weer theorie en veldloop.
Geen dooden, geen gewonden en geen krijgsgevangenen.
 
12 december
Het klachten en verlangenlijstje wordt besproken met de officieren. Er zijn tal van punten.
Waarom kan er geen verantwoording worden gedaan van de bedragen welke in Londen worden gereserveerd?
Wat zal er met de brigade in de toekomst gebeuren? Iedereen wil haar gaarne behouden. Het klachten en verlangenlijstje wordt besproken met de officieren. Er zijn tal van punten.
Waarom kan er geen verantwoording worden gedaan van de bedragen welke in Londen worden gereserveerd?
Wat zal er met de brigade in de toekomst gebeuren? Iedereen wil haar gaarne behouden dit merk ik uit de gesprekken met de verschillende soldaten en ook officieren.
Kan er een gehuwde uit Zuid Arika te zijner tijd geen verlof worden verleend om naar hun vrouw terug te gaan voor een paar weken?
Welke positie nemen vrouwen in, welke in Suriname wonen en waarvan de echtgenoot in de brigade woont?
Ik maak een noot van al deze punten en zal ze straks in een les "general talk" trachten te beantwoorden. 's Middags "Brains Trust" Deze organiseren we als volgt. Vijf militairen, waaronder liefst alle rangen, fungeren als "Brains Trust". Ikzelf ben "question master" en beoordeel of de vragen over het onderwerp gaan dat op het programma staat. Daarna worden ze, mits toegelaten, beantwoord door de "Brains Trust".
's Avonds controle in het wagenpark. Alles in orde, wachten zijn present en doen hun zaken.
Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.
 
13 december
Regeling van het kerstverlof voor hen die sinds Kerstmis 1941 dit feest niet bij vrouw (en) (of) kinderen hebben doorgebracht, voorzoover zij wonen in bevrijd gebied. Er zijn slechts drie gelukkigen. Ik verwacht al een regen van verzoeken om deze regeling uit te breiden tot ouders.
Hierna conferentie met officieren over verdeling programma voor de komende week. Platoon commanders wenschen nog verder te
gaan met sessie van elementary training, ontmoet bij mij geen bezwaar.
Daarna regeling verlof voor Brussel van 7 tot 19 December a.s 's Middags baden in Kruiningen waar een mobiele badgelegenheid is gemaakt.
Verder een rustige dag. Geen dooden, geen gewonden, geen krijgsgevangenen.
 
14 december
Bespreking met officieren over het ontwel een plan van campagne ingeval van parachutistenlanding rond Middelburg. Daarna controle van signalmateriaal. De essence van iedere operatie is verbindingen. Tot dusverre zijn we  weinig succesvol geweest met de 38set en ook nu werken ze weer niet.
's Namiddags controle van ammunitie en keuken, welke zeldzaam of nooit faalt.
's Avonds bezoek aan de cantine. De dansles wordt druk bezocht en de niet-dansers hebben gelegenheid het te leren.
Geen dooden, gewonden of krijgsgevangenen.
 
15 december
's Ochtends na appèl samenstelling van lijsten van personeel hetwelk naar een mijncursus  moet in begin Januari. Commandant A
(luchtafweergeschut, red.) één der verschoppelingen in deze oorlog, want de Duitschers willen maar niet met vliegtuigen komen,
nu één der gelukkigen. Hij staat eerste op de lijst.
Bespreking met mijn sergeant verbindingen om een wagen te krijgen. Hij is inderdaad stiefmoederlijk bedeeld en z'n materiaal wordt
iedereen meegenomen. Voorstel accoord en wagen zoeken, 's Namiddags bericht van sergeant der verbindingen dat hij een wagen weet, welke nog wel te repareeren is.
Kapt. Harvey maak ik de rest in orde en de wagen komt.
 
De telefoonlijn met Vlissingen is kapot gereden komt een ordonnans me berichten. Een jeep gaat uit met kabel en personeel om het op te sporen. Ze worden overvallen door de opkomende vloed en de jeep blijft steken in zoute water. Na twee uur is het water zoodanig gezakt dat de jeep weer vrij staat weg kan.
 
 
Terug naar de inhoud