Muziekkorps - Prinses Irene Brigade

Ga naar de inhoud

Muziekkorps

Congleton
DE OPRICHTING VAN HET MILITAIR MUZIEKKORPS
P.Coenraads


Schouderembleem muzikanten

Het was op een warme julidag in 1940, dat de toenmalige Minister van Defensie, Generaal Majoor Dijxhoorn, in een van de grote tenten een toespraak hield tot de talrijke officieren in het kamp te Porthcawl. Wat hij zei heeft op twee manieren het ontstaan van een muziekkorps in de hand gewerkt. In de eerste plaats deelde hij mee, dat de Regering in overweging gaf, zo mogelijk tot oprichting van een Muziekkorps over te gaan en dat hij  bereid was de daarvoor nodige financiën te voteren. Hoewel het de meesten nogal merkwaardig voorkwam om in de omstandigheden waarin wij verkeerden aan een muziekkorps te denken, ging een week later een sergeant naar Londen om instrumenten te kopen.
Wat er precies aankwam weet ik niet meer, maar met  inbegrip van een grote- en kleine trom, waren er acht instrumenten; daaronder twee klarinetten in een A stemming, twee hele dure trompetten in een bes stemming en een schuiftrombone. Een viool en een saxofoon zouden een compleet jazzorkest hebben mogelijk gemaakt. Maar een Militair muziekkorps zou hier nooit uit hebben kunnen groeien.



Spotprent van Ltn. De Groot met zijn onafscheidelijke pijp

Enige goedwillende officieren staken nu de hoofden bij elkaar en een van hun, de res. 2e luitenant van Algemene Dienst Mr. M. de Groot, werd belast met het instellen van een onderzoek, teneinde te kunnen nagaan of er wel mensen bereid waren, in een op  te richten korps mee te spelen, en zo ja, een  bezetting op te maken en de werkelijk benodigde instrumenten aan te kopen. Niemand heeft er op dat ogenblik aan gedacht, dat deze officier later ook dirigent zou worden.
Een oproep in de orders volgde en nu kwam - langs  hiërarchieke weg - een opgave van gegadigden binnen. Enige dagen later vond de eerste "vergadering" plaats. Het lokaal was de heuvelrand die het  kampterrein begrensde. We waren toen nog niet in de tijd van papierschaarste en grote lijsten werden aangelegd met namen en gegevens, 't Was niet eenvoudig uit deze menigte een orkest samen te stellen, een groot deel viel af, omdat het dacht, dat er een jazzorkest zou worden gevormd. En van de rest waren er maar enkelen, die geoefend mochten worden genoemd. De meesten hadden nimmer een muziekinstrument bespeeld, of 5, 8, 10, 12, zelfs 16 jaar er geen in handen gehad! Hoe uit deze mensen een keus te maken van 30? (De commandant had deze sterkte maximaal toegelaten.)
Niet alleen de verwachte bekwaamheid speelt een rol, er waren ook nog andere dingen waarmee rekening moest worden gehouden. Zo verzette zich de commandant van het Detachement Militaire Politie zich ertegen, dat zijn mannen deel zouden uitmaken van het muziekkorps. Zijn detachement moest en  zou één geheel blijven. Dat bleef het dan ook, maar niet lang. Hijzelf was trouwens de eerste die het verliet!! Anderen konden onmogelijk door hun commandant worden gemist. Er was niemand om hun plaats in te vullen.
Dan waren er talrijke Marechaussees, die zich  hadden opgegeven. Ook hun commandant meende zich te moeten verzetten en 't ging er naar uitzien, dat hij de strijd zou gaan winnen.
Op de achterste rij 3e van rechts Jac Gelissen

Inmiddels was aan de hand van het wellicht beschikbare mensenmateriaal een voorlopige bezetting opgemaakt en aan de hand van deze lijst zouden de  instrumenten worden aangekocht.
De regering had £ 200.- voor het doel beschikbaar gesteld, 't Is begrijpelijk dat zij het bescheiden aandeed; ze wist immers niet of de onderneming  wel zou lukken. De reeds eerder genoemde twee trompetten kostten tezamen al £ 66,--!! Zo zou er £ 124,- over zijn voor de overige 28 instrumenten.
De eerste daad van Ltn de Groot was; die twee trompetten inruilen voor goedkopere. De tweede: aan de regering uitleggen dat het krediet op z'n  minst ongeveer moest worden verdubbeld, met het  resultaat, dat £350,-- mocht worden besteed in de door de regering aangewezen zaak.
Begin Augustus 1940 arriveerden de instrumenten. Ze werden overgebracht naar de zaal in de Coney Beach te Porthcawl, waar ze op hun plaats waren - midden in de kermis. Daar begonnen op 3 augustus de enkelen, die reeds verlof hadden gekregen om mee te doen, wat op het hun toegewezen instrument te blazen.
Lange noten, korte noten, over het algemeen echter helemaal geen noten. Anderen, die ook waren aangewezen, waren inmiddels gedetacheerd op een  der vliegvelden en moesten eerst hun tijd daar "uitzitten" tot ze mee mochten doen. En de Marechaussees mochten niet meedoen.
Totdat opeens de kans kwam. De Regering vroeg of het mogelijk was, dat het muziekkorps op 3 september 1940 te Londen kon komen spelen ter gelegenheid van de herdenking van een jaar oorlog. Naar Londen?? Met dat stel?? Over een maand?? Ja, misschien als ik de aangewezen Marechaussee allemaal krijg en dan voor elke dag, de gehele dag - misschien.
Het is aan de toenmalige commandant. Luitenant Kolonel Sas te danken, dat de kans, deze enige kans, kon worden benut. Hij greep in en deelde de Marechaussee bij het Muziekkorps in - zij het  dan ook slechts tot 3 september 1940-. Zo konden dan op de 10 augustus 1940 eindelijk de repetities van het muziekkorps beginnen.

 
Bovenstaande unieke foto is begin december 1940 in Congleton genomen. In deze 'mill' waren de uniformen en muziekinstrumenten opgeslagen van het muziekkorps. Het was niet geschikt als verblijf voor manschappen. Hier kleedden de leden van het muziekkorps zich om om daarna al spelend en marcherend door het stadje te trekken.
 
Congleton 25 juni 1941 (foto's Coen Hijzeler)                                                 

Vooraan links naast het bloemstuk zit Jac Gelissen
 

De 'Royal Netherlands Brigade Princess Irene Military band' verzorgde in de jaren hierna diverse optredens door heel Engeland. Ze namen in de studio ook vier 78-rpm. platen op en verzorgden veel radio-optredens voor Radio Oranje en de BBC.

'Achter deze kapel stond de grote kracht van sergeant Lammers, de schrijver van de Irenemars, die in augustus 1944 in Normandië om het leven kwam. Lammers was een Limburger (Venlo-Blerick) en hierdoor kwam het dat veel Limburgers bij de band waren.'
 
Irenemars op label van HMV                                               


Muziekkorps bij Hydepark corner in Londen

'Het waren fantastische jongens die van dat muziekkorps. Er was moed voor nodig om dat werk te kunnen doen'

Begin 1943 kreeg dit korps ook een oorlogsbestemming. Ze moesten gewonden en gesneuvelden ophalen en wegbrengen uit het gevechtsveld. Hiervoor kregen ze een fysieke training. 
Terug naar de inhoud